جوان آنلاین: در سال‌جاری هیچ‌گونه بارندگی در دشت‌های اطراف کرمان روی نداده است و خشکسالی بیش از گذشته می‌تازد، بسیاری از مزارع و دشت‌های سرسبز روستا‌های اطراف کرمان از بی‌آبی زیر کشت نرفته‌اند. با این شرایط، این استان در حالی با تنش شدید بی‌آبی مواجه شده است که طرح انتقال آب خلیج‌فارس به شهر کرمان با وجود وعده‌های فراوان لنگ پول مانده است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ناشی از خشکسالی در کرمان، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی به دلیل برداشت بی‌رویه از این منابع و کاهش تغذیه طبیعی آنها به دلیل خشکسالی می‌باشد که باعث افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی شده است.
بر اساس گزارش‌ها، سطح آب در بسیاری از دشت‌های استان کرمان به طور متوسط سالانه بین یک‌تا ۲ متر کاهش می‌یابد.
این کاهش در برخی مناطق حتی بیشتر است و به ۳متر در سال نیز می‌رسد. همچنین قنات‌ها که زمانی یکی از اصلی‌ترین روش‌های تأمین آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران بودند، اکنون در معرض نابودی قرار دارند.
بسیاری از قنات‌های کرمان که صد‌ها سال قدمت دارند، به دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی خشک شده‌اند. این موضوع نه تنها بر تأمین آب شرب و کشاورزی تأثیر گذاشته، بلکه باعث از بین رفتن بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی این منطقه نیز شده است.
طرح‌ها معطل حمایت‌ها
کرمان با خشکسالی بی‌سابقه دست به گریبان شده است و میزان منابع آبی این استان در حال کاهش است. طی سال آبی جاری میزان بارش‌ها به شدت کاهش یافته است و گفته می‌شود در تابستان پیش رو این استان با مشکلات جدی در راستای تأمین آب شرب مواجه خواهد شد و این مسئله در شهر کرمان طی سال‌های اخیر بی‌سابقه است. برای جبران بی‌آبی در کرمان طی سال‌های اخیر طرح‌هایی مانند انتقال آب از صفا رود در دستور کار قرار گرفت و هزینه‌های هنگفتی نیز انجام شد که در نهایت طرح مسکوت ماند. حالا در آخرین راهکار انتقال آب خلیج فارس به کرمان از سال‌ها قبل به شهر کرمان کلید خورده و هر سال وعده داده می‌شود تا تابستان مشکل رفع می‌شود، اما طرح انتقال آب خلیج‌فارس به کرمان نیز در ۱۰کیلومتری شهر کرمان متوقف شده است.
درپی انتقال آب شرب از خط انتقال خلیج فارس به شهر کرمان که در محدوده ۱۰ کیلومتری این شهر متوقف شده بود، استاندار کرمان پس از مذاکرات با وزیر نیرو، مجوز تأمین اعتبار لازم برای تکمیل این پروژه حیاتی را فراهم کرد. این طرح که سال گذشته با هدف رفع بحران آبی شهر‌هایی مانند کرمان و رفسنجان آغاز شده بود، قرار است ۳۰میلیون مترمکعب آب را به مناطق کم‌آب تأمین کند، اما کمبود منابع مالی سبب تعلیق بخشی از آن شده بود. بر اساس این گزارش، بخشی از پروژه شامل ۱۴۵کیلومتر لوله‌گذاری، دو تصفیه‌خانه و دو ایستگاه پمپاژ، امسال در رفسنجان به بهره‌برداری رسیده، اما گره اصلی در نزدیکی کرمان همچنان بدون پاسخ مانده بود. مقامات آب منطقه‌ای پیش‌تر اعلام کرده بودند، تکمیل طرح نیازمند ۲هزارمیلیاردریال اعتبار است.
در دیدار اخیر استاندار کرمان با وزیر نیرو، تصمیماتی برای شتاب بخشیدن به اجرای لوله‌گذاری تا رسیدن به مرز‌های کلان‌شهری اتخاذ شد.
طبق اعلام روابط عمومی استانداری، طالبی اعلام کرد وزیر نیرو دستور تأمین مالی این پروژه را صادر کرده و اجرای بخشی دیگر تا سال آینده را در دستور کار قرار داده است.
همچنین توسعه شبکه آب‌رسانی به شهر راور از طریق سد قدرونی نیز در همین جلسه مصوب شده است.
عدم دور اندیشی برای حل این مشکل، کرمانی‌ها را در تابستان سال‌جاری هم با چالش جدی بی‌آبی مواجه خواهد کرد.
در همین راستا، مسئولان قضایی استان کرمان نیز خواستار تسریع عملیات اجرایی شده‌اند تا با همکاری بخش‌های ملی و منطقه‌ای، این پروژه به پایان برسد، این در حالی است که بحران کم‌آبی در کرمان و زرند ادامه دارد و تکمیل این طرح را به ضرورتی فوری تبدیل کرده است.
علاوه بر این، توافقی برای پرداخت بدهی‌های دولت به نیروگاه‌های خصوصی نیز حاصل شده تا بتوانند مجدد در توسعه زیرساخت‌های انرژی سرمایه‌گذاری کنند.
کاهش شدید منابع آبی
استان کرمان در سال ۱۴۰۴ با بحران شدید خشکسالی و کمبود منابع آبی مواجه شده است. کاهش بارندگی‌ها، افزایش دمای هوا و برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی، وضعیت آب این استان را به مرحله بحرانی رسانده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهند، سطح آب بسیاری از سد‌های کرمان به پایین‌ترین میزان خود در سال‌های اخیر رسیده و برخی از مناطق با تنش آبی شدید روبه‌رو هستند. خشکسالی در کرمان پدیده‌ای جدید نیست، اما شدت و تداوم آن در سال‌های اخیر به حدی افزایش یافته که این منطقه را با یکی از شدیدترین بحران‌های آبی خود مواجه کرده است.
بر اساس داده‌های هواشناسی، میزان بارندگی در استان کرمان نسبت به میانگین بلندمدت کاهش چشمگیری داشته است.
این کاهش بارندگی تأثیر مستقیمی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی داشته و باعث افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان در گفتوگو با «مهر» گفت: کاهش ذخایر آب سد‌های کرمان به ۲۵درصد نگران کننده است و دلیل‌اش هم کاهش بارندگی می‌باشد، به همین دلیل مدیریت مصرف آب بسیار مهم است.
حمید علیدادی سلیمانی، به هدر رفت آب در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: باید اقدامات لازم برای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی انجام شود زیرا منابع آبی به شدت کاهش یافته است.
وی افزود: کل ظرفیت سد‌های استان کرمان ۵۷۰میلیون مترمکعب است، اما تنها ۱۴۶میلیون مترمکعب یعنی ۲۵درصد ظرفیت مخازن پر شده است.
این مسئول ادامه داد: ذخایر سد‌های مهم استان کرمان شامل سد جیرفت با ۱۰۸میلیون مترمکعب، سد نساء ۲۳میلیون، سد بافت ۱۰میلیون و سد سیرجان ۳میلیون مترمکعب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان تأکید کرد، بخش قابل توجهی از آب شرب در کرمان از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود و این در حالی می‌باشد که سطح آب دشت‌ها نیز در حال کاهش است.
علیدادی سلیمانی با بیان اینکه کمتر از ۳۰درصد ذخیره سد‌ها نامطلوب توصیف شده و کمبود بارش‌ها موجب ایجاد شرایط نامساعد برای تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت شده است، افزود: سال آبی جاری تاکنون فقط ۷۲میلی‌متر بارش ثبت شده است که نشان‌دهنده کاهش چشمگیر منابع آبی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای با تأکید بر ضرورت مدیریت مصرف آب به ویژه در حوزه کشاورزی و حفظ حقابه‌های زیست‌محیطی، خواستار همکاری مردم و کشاورزان در مناطق دارای شبکه آبیاری مانند جیرفت و بم می‌شود.
